Czym jest fake news?
Określenie „fake news” pochodzi z języka angielskiego i oznacza ono nic innego jak właśnie fałszywą informację. Fake newsami nazywamy treści trochę nieprawdziwe i te, które w całości są nieprawdziwe i mimo tego zostały opublikowane na portalach informacyjnych i w mediach społecznościowych. Zawarty w nich fałsz najczęściej nie powstał przez przypadek lub błąd, lecz jest on zamierzony i ma on na celu zmylić jak największą grupę odbiorców.
Jak powszechne są fake newsy?
Sam fakt mówiący o tym, że tak wielu ludzi zna zjawisko fake newsów, pozwala myśleć, że występuje ono bardzo powszechnie. Otóż w 2018 roku przeprowadzono ogólnoeuropejskie badanie „Eurobarometr” przeprowadzone przez Kantar TNS i zlecone przez Komisję Europejską, które dowiodło, że z fake newsami codziennie spotyka się 75% Polek i Polaków. Natomiast 79% uważa, że są one zagrożeniem dla demokracji, a 71% twierdzi, że umie je rozpoznać.
Jaki jest cel fake newsów?
Fake newsy same w sobie mają zdezorientować, wprowadzić w błąd i przyczynić się do chaosu informacyjnego. Ich cel może być polityczny, PR-owy lub społeczny.
Skutki fake newsów
Mówi się, że żyjemy w tzw. epoce postprawdy, w której podział na prawdę i fałsz się już zatarł. Do tego stanu rzeczy przyczynia się m.in. właśnie zjawisko fake newsów. Jest to oczywiście efekt długofalowy. Nie warto zapominać także o jednostkowych konsekwencjach tego procederu. Wprowadzenie w błąd konkretnego użytkownika interentu może wywołać negatywne skutki dla niego samego.
Jak bronić się przed fake newsami?
Tylko wiedza o danym zjawisku i świadomość jego mechanizmów może pozwolić nam na uchronienie się przed jego szkodliwością. Dlatego, aby skutecznie bronić się przed fake newsami, należy uważnie przyjrzeć się źródłu danej informacji, przeczytać całą treść, zweryfikować autorów informacji, porównać daną informację z innymi dotyczącymi tej tematyki, sprawdzić jej aktualność, upewnić się, czy nie jest to informacja ironiczna, rozsądzić, czy w jej ocenie nie jesteśmy nader subiektywni, a także potwierdzić jej treść z ekspertami.
Fake newsy a bezpieczeństwo młodych internautów
Przed fake newsami trzeba chronić także najmłodszych internautów. Dzieci przede wszystkim powinny być uświadomione o tym, że zjawisko fake newsów jest powszechne i przy każdej okazji mogą natrafić na fałszywe informacje w sieci. Ponadto warto przypominać im o tym, jak weryfikować treści, a także o tym, czym różni się fakt od subiektywnej opinii.